ADRENALINA
Epinefryna
ampułka 1 mg/ml (1 ml)

Adrenalina jest naturalną aminą pobudzającą układ współczulny za pośrednictwem receptorów adrenergicznych. Jest ona wytwarzana przez komórki chromochłonne rdzenia nadnerczy oraz przez zakończenia neuronów pozazwojowych układu współczulnego. Dla celów leczniczych jest produkowana syntetycznie pod międzynarodową nazwą Epinefryna. Pobudzenie receptorów α-adernergicznych przez adrenalinę prowadzi do zwężenia naczyń krwionośnych i zmniejszenia wydzielania się płynu międzykomórkowego, w efekcie ciśnienie tętnicze skurczowe krwi ulega podwyższeniu, a ciśnienie rozkurczowe obniża się. W większych dawkach (powyżej 4 µg) lek powoduje wzrost zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego ciśnienia krwi, a także zmniejszenie pojemności minutowej serca. Adrenalina pobudza silniej receptory α2 niż α1. Natomiast pobudzenie receptorów β-adrenergicznych powoduje rozszerzenie oskrzeli i złagodzenie duszności oraz zmniejszenie nasilenia objawów wstrząsu anafilaktycznego (m.in. pokrzywka, świąd, obrzęk naczynioruchowy). Receptory β2 są pobudzane silniej przez adrenalinę niż receptory β1. Pobudzenie tych ostatnich za pomocą większych dawek leku powoduje wystąpienie zaburzeń rytmu i zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego. W osoczu lek wiąże się z białkami w 50%, a jego okres półtrwania wynosi 2-3 min. Krótki czas aktywności leku jest skutkiem działania enzymów metabolizujących
epinefrynę: MAO (monoaminooksydaza) oraz COMT (katecholo – O-metylotransferaza). Lek wydalany jest z moczem, głównie w formie nieczynnych farmakologicznie metabolitów.

Wskazania:
Lek jest stosowany w stanach zagrożenia życia (resuscytacja oddechowo-krążeniowa), w  przypadku zatrzymania krążenia oraz w  ciężkim wstrząsie anafilaktycznym, w napadzie astmy oskrzelowej (przerywa skurcz oskrzeli), w okulistyce (jaskra) oraz jako dodatek do leków miejscowo znieczulających w celu zwolnienia ich wchłaniania po podaniu.

Przeciwwskazania:
Nadwrażliwość na preparat, przełom nadciśnieniowy, choroba niedokrwienna serca, guz nadnerczy, zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze.

Działania niepożądane:
Tachykardia, kołatanie serca, pocenie się, nudności, wymioty, trudności z oddychaniem, drżenia mięśniowe, zawroty głowy, niepokój, rozszerzenie źrenic, zaburzenia rytmu serca.

Interakcje:
Nasila działanie arytmogenne leków z grupy anestetyków wziewnych (np. halotanu), osłabia działanie doustnych leków przeciwcukrzycowych i zmniejsza wydzielanie insuliny. Działanie epinefryny jest nasilają leki z grupy trójpierścieniowych przeciwdepresyjnych, inhibitory MAO i COMT, hormony tarczycy, lewodopa oraz alkohol etylowy.

Dawkowanie:
Lek nie może być podawany doustnie ponieważ jest rozkładany i traci aktywność farmakologiczną. Podaje się go drogą iniekcyjną: podskórnie, dożylnie, domięśniowo lub doszpikowo oraz dotchawiczo. W nagłym zatrzymaniu krążenia (resuscytacja oddechowo-krążeniowa) dorośli 0,5-1 mg dożylnie lub dotchawiczo; dzieci 10 µg/kg m. c. dożylnie lub dotchawiczo zwykle po 10-krotnym rozcieńczeniu 0,9% roztworem NaCl, lub bez rozcieńczania, podając następnie bolus 10 ml 0,9% roztworu NaCl. W razie konieczności, podanie leku należy powtarzać co 3-5 min. Po przywróceniu rytmu serca lek należy podawać dożylnie w małych dawkach: dorośli 50-100 µg; dzieci 0,05-1,0 µg/kg m. c./min. do uzyskania właściwego ciśnienia krwi. Wstrząs anafilaktyczny i ostre reakcje alergiczne: dorośli 0,3-0,5 mg (maksymalnie 1 mg); dzieci 10 µg/kg m. c. (maksymalnie 0,5 mg). W przypadku napadu ataku astmy oskrzelowej: dorośli 0,3 mg (maksymalnie 1 mg); dzieci 10 µg/kg m. c. (maksymalnie 0,5 mg) podając domięśniowo lub podskórnie. Dawki można powtarzać u dorosłych 3-krotnie, a u dzieci 2-krotnie co 20 min., a następnie – w razie konieczności – co 4 godz. W stanach zagrożenia życia i niemożności podania leku dożylnie, należy zastosować preparat drogą doszpikową w dawkach stosowanych dożylnie lub dotchawiczo.

Preparaty:
– Injectio Adrenalini 0,1% amp. (1 mg/ml);
– FastJekt – ampułkostrzykawki do wstrzyknięć domięśniowych (1 mg/ml).